તને કોણ પૂછશે?
Monday, May 18, 2009
તારા નવા વિચાર તને કોણ પૂછશે?
જાતે જ કર પ્રચાર- તને કોણ પૂછશે?
જાતે જ કર પ્રચાર- તને કોણ પૂછશે?
ખોલી દે તું વખાર! -તને કોણ પૂછશે?
લાવી બધું ઉધાર - તને કોણ પૂછશે?
તારે અલ્યા, 'ઉલાળ' અગર તો ધરાર શી?
કરતો રહે શિકાર! તને કોણ પૂછશે?
ઇચ્છા જ તારી હોય તો 'એટમનો બાપ' ફોડ!
જાતે જ થા ખુવાર! તને કોણ પૂછશે?
લેવાની વાત હોય તો 'ચિઠ્ઠી' ની વાત કર,
લેવામાં તો 'તુમાર' - તને કોણ પૂછશે?
ધારાસભા શું, સભ્ય પણ ખિસ્સામાં છે બધા,
ભથ્થાં ને બિલ પસાર! - તને કોણ પૂછશે?
તું શેરવાની છોડ ને બુશકોટ પહેર, બસ!
પરણ્યો છતાં કુમાર! - તને કોણ પૂછશે?
જન્માષ્ટમીનું પર્વ છે, ઇશ્વરનો જન્મ છે,
રમતો રહે જુગાર! - તને કોણ પૂછશે?
'બેકાર'. જિંદગી તો ગઇ વાતવાતમાં,
સમજ્યો નહીં તું સાર - તને કોણ પૂછશે?
ઇબ્રાહિમ દાદાભાઈ 'બેકાર'
ગણગણશો નહીં
તાર મુજ હૈયાના ઝણઝણશો નહીં,
છાનાંછાનાં દિલમાં છણછણશો નહીં.
કોઈ આ ઉપદેશ અવગણશો નહીં,
અન્યનાં ડૂંડાં કદી લણશો નહીં.
જો કહેવું હોય તો મોઢે કહો,
પીઠ પાછળ કોઈ ગણગણશો નહીં.
શત્રુતામાં ઠોકજો મુક્કો ભલે,
મિત્રતાની ચૂંટઓ ખણશો નહીં.
દેશસેવાની કવિતા શીખજો,
સ્વાર્થના પાઠો કદી ભણશો નહીં.
નહીં તો કંતાઈ જશો હાથે કરી,
તાણાવાણા પ્રેમના વણશો નહીં.
અંકગણિત વ્યવહારનું શીખજો તમે,
'લાભનાં લેખાં' કદિ ગણશો નહીં.
મૂકજો પગ ભોમ નક્કર જોઈને,
રેતના કિલ્લા કદી ચણશો નહીં,
જૂઠ ને પાખંડના પાયા ઉપર,
કીર્તિ કેરાં કોટડાં ચણશો નહીં,
દેશ કેરા ભાગલા થાયે વધુ,
પ્રશ્ન એવા કોઇ પણ છણશો નહીં.
છાનાંછાનાં દિલમાં છણછણશો નહીં.
કોઈ આ ઉપદેશ અવગણશો નહીં,
અન્યનાં ડૂંડાં કદી લણશો નહીં.
જો કહેવું હોય તો મોઢે કહો,
પીઠ પાછળ કોઈ ગણગણશો નહીં.
શત્રુતામાં ઠોકજો મુક્કો ભલે,
મિત્રતાની ચૂંટઓ ખણશો નહીં.
દેશસેવાની કવિતા શીખજો,
સ્વાર્થના પાઠો કદી ભણશો નહીં.
નહીં તો કંતાઈ જશો હાથે કરી,
તાણાવાણા પ્રેમના વણશો નહીં.
અંકગણિત વ્યવહારનું શીખજો તમે,
'લાભનાં લેખાં' કદિ ગણશો નહીં.
મૂકજો પગ ભોમ નક્કર જોઈને,
રેતના કિલ્લા કદી ચણશો નહીં,
જૂઠ ને પાખંડના પાયા ઉપર,
કીર્તિ કેરાં કોટડાં ચણશો નહીં,
દેશ કેરા ભાગલા થાયે વધુ,
પ્રશ્ન એવા કોઇ પણ છણશો નહીં.
ઇબ્રાહિમ દાદાભાઈ 'બેકાર'
બોચાસણ આશ્રમમાં
નિત્ય ઊઠીને ભલા ઝાડુ પકડવાનું રહ્યું,
શિસ્ત ખાતર શિસ્તમાં અહીંયાં વિચરવાનું રહ્યું,
સ્વપ્નમાં પણ કામ, ને બસ કામ કરવાનું રહ્યું,
કામથી જે ભાગતા, તેણે તો કરવાનું રહ્યું,
કંઈકને પળવારમાં પાણી ભરાવે છે છતાં
હાથથી તારે અહીં તો પાણી ભરવાનુ રહ્યું!
વીસમે વરસે તપેલાં તે અહીં અજવાળિયાં,
ઊંઘમાં પણ તુજને અહીંયાં ન ડરવાનુ રહ્યું,
કૈક વરસોથી જે ટેબલ પર ચઢાવી ટાંટિયા,
વામક્ષ કરતો તેનો દંડ ભરવાનું રહ્યું,
કાવ્યમાં તો શબ્દ બાંઘે છે છતાં,
પૂણીથી અહીં તાર કરવાનું રહ્યું,
રેંટિયાની ગનથી બેકાર, બોચાસણ તણું,
અવનવું મેદાન સર તારે તો કરવાનું રહ્યું,
ગોળ સાથે ખોળ તેં ખાઘો અહીં આવી ભલા,
છે ફક્ત બાકી હવે તો ઘાસ ચરવાનું રહ્યું,
તેં કલમ ત્યાંગી અહીં ગ્રહ્યા છે વેલણ-પાટલી,
આવતાં વારો અહીં ચૂલામાં પડવાનું રહ્યું,
ગામ ને ઘરની સફાઈ તેં અહીં આવીં કરી,
પણ હજી દિલની સફાઈ તારે કરવાનું રહ્યું,
વાસીદું વાળીને તારા દંભને અળગો કર્યા,
તોય કંઈ બાકી હજી કીર્તિને વરવાનુ રહ્યું,
ભવતણા સાગર મહીં કોનો સહારો, ક્યા સુઘી?
તુંબડે નિજના અહીં સર્વેને તરવાનું રહ્યું,
શબ્દ 'સેવા' મિષ્ટ પણ, બેકાર એવું જાણજે,
શિસ્ત ખાતર શિસ્તમાં અહીંયાં વિચરવાનું રહ્યું,
સ્વપ્નમાં પણ કામ, ને બસ કામ કરવાનું રહ્યું,
કામથી જે ભાગતા, તેણે તો કરવાનું રહ્યું,
કંઈકને પળવારમાં પાણી ભરાવે છે છતાં
હાથથી તારે અહીં તો પાણી ભરવાનુ રહ્યું!
વીસમે વરસે તપેલાં તે અહીં અજવાળિયાં,
ઊંઘમાં પણ તુજને અહીંયાં ન ડરવાનુ રહ્યું,
કૈક વરસોથી જે ટેબલ પર ચઢાવી ટાંટિયા,
વામક્ષ કરતો તેનો દંડ ભરવાનું રહ્યું,
કાવ્યમાં તો શબ્દ બાંઘે છે છતાં,
પૂણીથી અહીં તાર કરવાનું રહ્યું,
રેંટિયાની ગનથી બેકાર, બોચાસણ તણું,
અવનવું મેદાન સર તારે તો કરવાનું રહ્યું,
ગોળ સાથે ખોળ તેં ખાઘો અહીં આવી ભલા,
છે ફક્ત બાકી હવે તો ઘાસ ચરવાનું રહ્યું,
તેં કલમ ત્યાંગી અહીં ગ્રહ્યા છે વેલણ-પાટલી,
આવતાં વારો અહીં ચૂલામાં પડવાનું રહ્યું,
ગામ ને ઘરની સફાઈ તેં અહીં આવીં કરી,
પણ હજી દિલની સફાઈ તારે કરવાનું રહ્યું,
વાસીદું વાળીને તારા દંભને અળગો કર્યા,
તોય કંઈ બાકી હજી કીર્તિને વરવાનુ રહ્યું,
ભવતણા સાગર મહીં કોનો સહારો, ક્યા સુઘી?
તુંબડે નિજના અહીં સર્વેને તરવાનું રહ્યું,
શબ્દ 'સેવા' મિષ્ટ પણ, બેકાર એવું જાણજે,
કે અહીં સેવામાં પરસેવે નીતરવાનું રહ્યું.
ઇબ્રાહિમ દાદાભાઈ 'બેકાર'
પાલવ મળે
Thursday, May 14, 2009
હું નથી કહેતો કે સાકી, રસસભર આસવ મળે,
મારે મન અમૂત છે, તર હાથથી જો દવ મળે.
ભીની ભીની સાંજનો મંજુર પગરવ મળે,
એ જ તાપી, એ જ લીલા સહ પ્રણય ઉત્સવ મળે.
ઓઢણીના સૌ સિતારા રાત ને ઉજ્જવળ કરે,
ને દુઆગો હાથને તુજ મહેકનો પાલવ મળે,
વીજળી પણ જાય થભી, સાભળી આકાસમાં,
મારા માળાને જો મારા પંખીનો કલરવ મળે.
રાતદિન શોઘું છું આ ખુશ્બો ભરેલા શહેરમાં,
એ પીરોજી રંગનો, ખોવયેલો પાલવ મળે.
અ જ ર્દષ્ટિએ થતું લીલા ને 'આસિમ'નુ મીલન,
રાઘાને માઘવ અને સીતાજીને રાઘવ મળે!
મારે મન અમૂત છે, તર હાથથી જો દવ મળે.
ભીની ભીની સાંજનો મંજુર પગરવ મળે,
એ જ તાપી, એ જ લીલા સહ પ્રણય ઉત્સવ મળે.
ઓઢણીના સૌ સિતારા રાત ને ઉજ્જવળ કરે,
ને દુઆગો હાથને તુજ મહેકનો પાલવ મળે,
વીજળી પણ જાય થભી, સાભળી આકાસમાં,
મારા માળાને જો મારા પંખીનો કલરવ મળે.
રાતદિન શોઘું છું આ ખુશ્બો ભરેલા શહેરમાં,
એ પીરોજી રંગનો, ખોવયેલો પાલવ મળે.
અ જ ર્દષ્ટિએ થતું લીલા ને 'આસિમ'નુ મીલન,
રાઘાને માઘવ અને સીતાજીને રાઘવ મળે!
'આસિમ' રાંદેરી
રસ્તો
હું દિશા ભૂલ્યો છતાં પડખે રહ્યો છે રસ્તો,
તારા ઘરનો બહુ મુશ્કિલથી મલ્યો છે રસ્તો.
કંટકો મારા પગે, પુષ્પછે એના કરમાં,
કેવી સીમાએ મને મૂકી ગયો છે રસ્તો!
શહેરના સર્વ વળાંકએ બતાવી એ દિશા,
એના ઘરનો મને ત્યારે મળ્યો છે રસ્તો!
કોણ એ પુષ્પનો શણગાર સજી અહીંથી ગયું?
કેમ આ ચારે તરફ મહેકી રહ્યા છે રસ્તો!
કોની એ યાદના દીવાઓ પ્રગટ્યા નયને?
આ તિમિર-રતે કાં ઝગમગતો છયો છે રસ્તો!
કેમ આંખોથી ના ચૂમીને કરુ એને નમન?
એ જ તો એના ઘરે દોરી ગયો છે રસ્તો!
આવો, ખંચકાઓ નહીં, ઠેસ કદી નહિ લાગે,
મારા ઘરનો તો બહુ સ્વસ્છ રહ્યો છે રસ્તો!
એની શેરીમાં છતાં પૂર્ણ સફર થૈ ન શકી,
ચાલનારાને તો આકાશે મળ્યો છે રસ્તો!
મૌન એને, મને એકાંત ગમે છે આજે,
બેઉનો આમ મહોબ્બતમાં જુદો છે રસ્તો!
આજ તો 'લીલાં!' હવે ચાલતાં સામે જઈએ,
જોને ત્યાં તાપીમાં રેતીનો થયો છે રસ્તો!
સત્ય છે શાયરી- દુનિયામાં તમારી 'આસિમ'
છે જુદી ચાલ બઘાથી ને જુદો છે રસ્તો.
તારા ઘરનો બહુ મુશ્કિલથી મલ્યો છે રસ્તો.
કંટકો મારા પગે, પુષ્પછે એના કરમાં,
કેવી સીમાએ મને મૂકી ગયો છે રસ્તો!
શહેરના સર્વ વળાંકએ બતાવી એ દિશા,
એના ઘરનો મને ત્યારે મળ્યો છે રસ્તો!
કોણ એ પુષ્પનો શણગાર સજી અહીંથી ગયું?
કેમ આ ચારે તરફ મહેકી રહ્યા છે રસ્તો!
કોની એ યાદના દીવાઓ પ્રગટ્યા નયને?
આ તિમિર-રતે કાં ઝગમગતો છયો છે રસ્તો!
કેમ આંખોથી ના ચૂમીને કરુ એને નમન?
એ જ તો એના ઘરે દોરી ગયો છે રસ્તો!
આવો, ખંચકાઓ નહીં, ઠેસ કદી નહિ લાગે,
મારા ઘરનો તો બહુ સ્વસ્છ રહ્યો છે રસ્તો!
એની શેરીમાં છતાં પૂર્ણ સફર થૈ ન શકી,
ચાલનારાને તો આકાશે મળ્યો છે રસ્તો!
મૌન એને, મને એકાંત ગમે છે આજે,
બેઉનો આમ મહોબ્બતમાં જુદો છે રસ્તો!
આજ તો 'લીલાં!' હવે ચાલતાં સામે જઈએ,
જોને ત્યાં તાપીમાં રેતીનો થયો છે રસ્તો!
સત્ય છે શાયરી- દુનિયામાં તમારી 'આસિમ'
છે જુદી ચાલ બઘાથી ને જુદો છે રસ્તો.
'આસિમ' રાંદેરી
મને યાદ તો કર્યો!
અણકશ્ય દાસ્તાને મને યાદ તો કર્યો,
વિઘિએ પાને પાને મને યાદ તો કર્યો.
મૃત્યુ તણા બહાને મને યાદ તો કર્યો,
ઇશ્ચરે છાને છાને મને યાદ તો કર્યો.
આવ્યા સ્વજન કબર પરે ફૂલહાર લઈને,
એ ખકના બિછાને, મને યાદ તો કર્યો.
એમાં ભલે કટાક્ષ કે નિંદાભરી હો વાત,
પણ એમની જબાને મને યાદ તો કર્યો.
ઘાયલ જો દીલ થયું તો થયું, એનો શો વિવાદ?
વેઘક તીરે, કમાને, મને યાદ તો કર્યો.
તીરછી નજર હો એની કે તાણેલ હો ભવાં
એ તીર ને કમાને, મને યાદ તો કર્યો!
અર્પી વિરહની રાત, સિતરની રોશની,
ઘેરબેઠાં આસમાને મને યાદ તો કર્યો!
ક્ષણ વાર મારા પ્રેમનો એને થયો વીચાર,
ક્ષણ વાર એકઘ્યાને, મને યાદ તો કર્યો!
સુરતમાં આજ લીલાએ નિજ વર્ષગાંઠ પર,
સખીઓને, સદાંને, મને યાદ તો કર્યો.
'આસિમ' ભલે ન બીજે, પણ આ કાવ્યક્ષેત્રમાં,
દુનીયાએ મારા સ્થાને, મને યાદ તો કર્યો!
વિઘિએ પાને પાને મને યાદ તો કર્યો.
મૃત્યુ તણા બહાને મને યાદ તો કર્યો,
ઇશ્ચરે છાને છાને મને યાદ તો કર્યો.
આવ્યા સ્વજન કબર પરે ફૂલહાર લઈને,
એ ખકના બિછાને, મને યાદ તો કર્યો.
એમાં ભલે કટાક્ષ કે નિંદાભરી હો વાત,
પણ એમની જબાને મને યાદ તો કર્યો.
ઘાયલ જો દીલ થયું તો થયું, એનો શો વિવાદ?
વેઘક તીરે, કમાને, મને યાદ તો કર્યો.
તીરછી નજર હો એની કે તાણેલ હો ભવાં
એ તીર ને કમાને, મને યાદ તો કર્યો!
અર્પી વિરહની રાત, સિતરની રોશની,
ઘેરબેઠાં આસમાને મને યાદ તો કર્યો!
ક્ષણ વાર મારા પ્રેમનો એને થયો વીચાર,
ક્ષણ વાર એકઘ્યાને, મને યાદ તો કર્યો!
સુરતમાં આજ લીલાએ નિજ વર્ષગાંઠ પર,
સખીઓને, સદાંને, મને યાદ તો કર્યો.
'આસિમ' ભલે ન બીજે, પણ આ કાવ્યક્ષેત્રમાં,
દુનીયાએ મારા સ્થાને, મને યાદ તો કર્યો!
'આસિમ' રાંદેરી
કોણ છે ?
હળવે હળવે વાય છે એ કોણ છે?
ઘીમે ઘીમે ગાય છે એ કોણ છે?
ઘીમે ઘીમે ગાય છે એ કોણ છે?
વીજ સમ વળ ખાય છે એ કોણ છે?
દૂર થી વરતાય છે છે એ કોણ છે?
વેલ થઇ વીંટાય છે એ કોણ છે?
ઓછાં ઓછાં થાય છે એ કોણ છે?
હરખી હરખી જાય છે એ કોણ છે?
પકડી પકડી પાય છે એ કોણ છે?
કોણ આ ઘેરી રહ્યું છે ઘેન થઈ?
આંખમાં ઘેરાય છે એ કોણ છે?
હાથ લંબાવ્યા વિનાયે હાથમાં,
હાર થઈ રોપાય છે એ કોણ છે?
માર્ગ વચ્ચે તો નથી ક્યાંય કમાડ,
પગ મહીં ભીડાય છે એ કોણ છે?
જેમને જોતા જ 'ઘાયલ' જીવમાં
જીવ આવી જાય છે એ કોણ છે?
ઘાયલ
મને ગમે છે
કાજળભર્યા નયનાં કામણ મને ગમે છે,
કારણ નહીં જ આપુ, કારણ મને ગમે છે.
કારણ નહીં જ આપુ, કારણ મને ગમે છે.
લજ્જા થકી નમેલી પાંપણ મને ગમે છે,
ભવે છે ભાર મનને, ભારણા મને ગમે છે.
ખોટી તો ખોટી હૈયાઘારણ મને ગમે છે,
જળ હોય ઝાંઝવાનાં તોપણ મને ગમે છે.
હસવું સદાય હસવું દુઃખમાં અચૂક હસવૂં,
દીવાનગી તણું આ ડહાપણ મને ગમે છે.
આવી ગયાં છો આંસુ,લૂછો નહીં ભલા થઈ,
આ બારે માસ લીલાં તોરણ મને ગમે છે.
દુઃખ શું, હવે હું પછી દુનીયાય પણ નહીં દઉં.
એ પણ મને ગમે છે, આ પણ મને ગમે છે.
હું એટલે તો એને વેંઢારતો રહું છું,
સોગંદ જિંદગી! વળગણ મને ગમે છે.
ભેટ્યો છું મોતને પણ કંઈ વાર જિંદગીમાં,
આ ખોળિયાની જેમ જ ખાંપણા મને ગમે છે.
'ઘાયલ' મને મુબારક આ ઊર્મિકાવ્ય મારાં,
મેં રોઈને ભર્યાં છે એ રણ મને ગમે છે.
ઘાયલ
કરી લીઘી
અમે ઘારી નહોતી એવી અણઘારી કરી લીઘી,
અજાણી આંખડીએ ચોટ ગોઝારી કરી લીઘી.
અજાણી આંખડીએ ચોટ ગોઝારી કરી લીઘી.
કોઈનાથી અમે બે વાત શું પ્યારી કરી લીઘી,
જવાનીમાં મરણની પૂર્વ તૈયારી કરી લીઘી.
અમે મગરૂર મનને મારી લાચારી કરી લીઘી,
કરી લીઘી જીવન, તારી તરફદારી કરી લીઘી.
ઘડીઆ જુદાઇની અને તે પણ જવાનીમાં?
અમે આ પણ સહન તલવારબ્ર્ઘારી કરી લીઘી.
મને કંઈ વાત તો કરવી હતી અલગારી મન મારા,
વળી કોના થકી તેં પ્રીત પરબારી કરી લીઘી.
ભલે એ ના થયા મારાં,ભલા આ સ્નેહ શું કમ છે?
ઘડીભર સાથ બેસી વાત બે પ્યારી કરી લીઘી.
કસુંબલ આંખડીનાં આ કશબની વાત શી કરવી?
કલેજું કોતરી નાજુક મીનાકારી કરી લીઘી.
મજાની ચાંદનીમાં નોતરી બેઠા ઉદાસીને,
અમે હાથે કરી ને રાત અંઘારી કરી લીઘી.
હવે મિત્રો ભલે ગુસ્સો ગજલ પર ઠાલવે 'ઘાયલ'
અમારે વાત બે કરવી હતી પ્યારી કરી લીઘી.
ઘાયલ
કરી લીઘી
અમે ઘારી નહોતી એવી અણઘારી કરી લીઘી,
અજાણી આંખડીએ ચોટ ગોઝારી કરી લીઘી.
અજાણી આંખડીએ ચોટ ગોઝારી કરી લીઘી.
કોઈનાથી અમે બે વાત શું પ્યારી કરી લીઘી,
જવાનીમાં મરણની પૂર્વ તૈયારી કરી લીઘી.
અમે મગરૂર મનને મારી લાચારી કરી લીઘી,
કરી લીઘી જીવન, તારી તરફદારી કરી લીઘી.
ઘડીઆ જુદાઇની અને તે પણ જવાનીમાં?
અમે આ પણ સહન તલવારબ્ર્ઘારી કરી લીઘી.
મને કંઈ વાત તો કરવી હતી અલગારી મન મારા,
વળી કોના થકી તેં પ્રીત પરબારી કરી લીઘી.
ભલે એ ના થયા મારાં,ભલા આ સ્નેહ શું કમ છે?
ઘડીભર સાથ બેસી વાત બે પ્યારી કરી લીઘી.
કસુંબલ આંખડીનાં આ કશબની વાત શી કરવી?
કલેજું કોતરી નાજુક મીનાકારી કરી લીઘી.
મજાની ચાંદનીમાં નોતરી બેઠા ઉદાસીને,
અમે હાથે કરી ને રાત અંઘારી કરી લીઘી.
હવે મિત્રો ભલે ગુસ્સો ગજલ પર ઠાલવે 'ઘાયલ'
અમારે વાત બે કરવી હતી પ્યારી કરી લીઘી.
ઘાયલ
Subscribe to:
Posts (Atom)